In de polders van Kruibeke gaan we onder leiding van enkele Barbiergidsen* op verkenning door het 650 hectare groot opvangbekken of overstromingsgebied om te kijken hoe men Vlaanderen probeert droog te houden. We zien er de dijken die in het Sigmaplan zijn aangelegd. De functie van de polder is vooral veiligheid. Hij moet de gebieden stroomopwaarts behoeden voor overstromingen. Maar tegelijk wordt er ook een totaal nieuw biotoop gecreëerd: slikken en schorren. In deze wandeling van ongeveer 2 uur laten we zien hoe dat in zijn werk gaat.
Een bijzondere ervaring is het bezoeken van de watervallen van Kruibeke, die ontstaan wanneer de sluizen van de overloopdijk opengaan bij stormtij. Dan stroomt het water met een enorme kracht naar het natuurgebied, waardoor het tijdelijk onder water komt te staan.
De polders bestaan uit drie deelgebieden, de Kruibeekse Kreek, de Rupelmondse Kreek en de Barbierbeekvallei, elk gebied heeft zijn eigen karakter en landschap. Zo vind je in de Kruibeekse Kreek slikken en schorren, die regelmatig overspoeld worden door het Scheldewater. Dit zorgt voor een rijke biodiversiteit aan planten, zoals zeeaster en zeekraal, en dieren, zoals de bever en de otter en talrijke watervogels.
In de Rupelmondse Kreek kan je genieten van de rust en het groen van de elzenbroekbossen, weidevogelgebieden en de hooilanden. De Barbierbeekvallei is dan weer een mozaïek van bossen, graslanden, poelen en sloten, waar je reeën, vossen, hazen en roofvogels kan spotten.
Er is samenwerking met de landbouw en het natuurbeheer in het kader van het project Scalluvia met als doel de biodiversiteit te verhogen, de waterkwaliteit te verbeteren en de recreatiemogelijkheden uit te breiden. Een van de acties was het sluiten van een beheersovereenkomst met de lokale landbouwers die een vergoeding kregen voor het maaien en afvoeren van maaisel in de elzenbroekbossen. Zo werd de bodem verschraald en kregen zeldzame planten en dieren meer kansen. Dit project werd in 2020 bekroond met de Natura 2000 Award, een Europese prijs voor uitmuntend natuurbeheer.
Een ander voorbeeld van samenwerking tussen de landbouw en het natuurbeheer in dit gebied is het gebruik van peilgestuurde drainage, een systeem dat het grondwaterpeil automatisch aanpast aan de behoeften van de gewassen en de bodem. Dit systeem is geïnstalleerd in de potpolder, een landbouwgebied binnen de Sigmadijk. Het systeem zorgt ook voor een optimale waterhuishouding, waardoor de uitspoeling van meststoffen wordt verminderd en de waterkwaliteit verbetert.
Ook de verzilting is hier aan de orde. Dat is een proces waarbij de bodem en het grondwater zouter worden door de invloed van zout water uit de Schelde, hetgeen een negatief effect kan hebben op de landbouw, de natuur en de drinkwatervoorziening.
‘s Middag worden we verwacht voor de lunch in restaurant “ De Gaard”.
Het kasteel van Wissekerke
De familie Vilain die hier woonde van 1260 tot 1991 speelde een belangrijke rol in het ontstaan van België. Drie van haar leden zetelden in het Belgisch Nationaal Congres en daarvoor waren heel wat Vilains actief in de lokale en gewestelijke politiek binnen het graafschap Vlaanderen. Leden van de familie waren onder meer burgemeester van Aalst en Gent.
De naam van de familie wordt uitgesproken als Vilain Quatorze, de naam wordt Vilain XIIII geschreven en niet – zoals men zou verwachten – Vilain XIV. Hierover bestaan er verschillende theorieën, die de gids ons zeker zal uitleggen. Ook hadden zij contacten met Lodewijk XIV, de zonnekoning van Frankrijk. Zij stonden graag op een mooi blaadje met de edelen van deze wereld. Men kon nooit weten waarvoor dat goed zou kunnen zijn.
Tijdens de rondleiding vernemen we dat er een bastaardzoon was in de familie (tja, dat kan gebeuren) en krijgen we een anekdote over een onverwacht overlijden van een familielid in Frankrijk.
Eindelijk, na de volledige renovatie van het kasteel, is het terug opengesteld voor het grote publiek. Alles is grondig aangepakt, de prachtige inkomhal nodigt ons uit om (onder begeleiding van een gids) op ontdekkingstocht te gaan door het kasteel. De kamers zijn in al hun glorie stijlvol ingericht zoals in de Middeleeuwen, de tafels zijn gedekt met fijn porselein, het behang en de gordijnen zijn aangepast aan elke kamer, het parket is opnieuw geboend en de pittoreske kapel is werkelijk een pareltje.
In het grote salon is het plafond voorzien van stucwerk en in de rozetten zijn de namen geschilderd van al hun vrienden (dat kon ook wel eens handig zijn). Vanuit dit salon is er een prachtig uitzicht over de grote vijver.
Flaneren rond de vijver met de oudste hangbrug van Europa is een aanrader. In het park zien we eeuwenoude bomen, al of niet in goede gezondheid. Zelfs een landende zwaan komt kijken naar al dat fraais. Een eendenkooi op de zijarm van de vijver mocht hier zeker niet ontbreken. (Waar hebben we dit vorig jaar ook nog gezien?)
Wist je dat het kasteel vroeger aan een zijarm van de Schelde was gelegen? Op de benedenverdieping kon men destijds met een bootje aanmeren en zo het kasteel betreden.
Het programma:
- 08u00: Opstap bij autocars Van Aerschot in Scherpenheuvel
- 08u15: Opstap aan het rond punt in Rotselaar
- 09u30: Koffie/thee met koek in restaurant “De Gaard”
- 10u00: Bezoek aan de polders van Kruibeke
- 12u30: Lunch in restaurant “De Gaard”
- 14u00: Bezoek aan het kasteel van Wissekerke.
- 17u00: Afsluiter + vertrek huiswaarts
- 18u45: Aankomst te Rotselaar
- 19u00: Aankomst bij autocars Van Aerschot in Scherpenheuvel
PRIJS: 55 €
Daarin zijn begrepen: de autocar heen en terug, een koffie/thee met koek, de bezoeken aan de polders en het kasteel, de lunch en de afsluiter.
U BRENGT MEE:
Aangenaam weer, aangepaste kledij en goede schoenen om de bezoeken en wandelingen comfortabel mee te maken.
We bezoeken een deel van het overstromingsgebied. De deelnemers die moeilijker stappen kunnen ondertussen op het terras van het restaurant blijven en terug aanpikken tijdens de lunch.
Stef Stas en Jos Pelgroms
* De Barbiergidsen zijn een team van natuurgidsen, historische gidsen, toeristische gidsen en landbouwgidsen, die ons graag laten kennismaken met de polders van Kruibeke en omgeving
